Actieweek in januari

Veel kerkelijke gemeenten zamelen het hele jaar spullen voor de voedselbank in. Toch wil de Protestantse Kerk in de tweede week van januari een extra actieweek houden, omdat in de maand januari normaal gesproken minder binnenkomt dan in andere maanden. Terwijl januari juist vaak een dure maand voor veel mensen is.

Leuke actie met de jeugd

Deze actie kan ook heel goed gekoppeld worden aan spellen als sirkelslag, KerstChallenge of de PaasChallenge. Samen met kinderen en tieners diaconaal bezig zijn, is heel inspirerend. 

Hoe gaat de actie in zijn werk?

Kerk in Actie stelt gratis dozen beschikbaar waar die in verzameld kunnen worden. Kerk in Actie zorgt er in samenwerking met de Voedselbank voor dat de dozen terecht komen op de plekken waar er tekorten zijn. Dat kan dus een andere voedselbank zijn dan de voedselbank waar uw gemeente contact mee heeft. 

Toezegging aantal dozen in actieweek

Laat via onderstaand formulier weten dat je meedoet aan de actieweek. Let op: dit is nog geen daadwerkelijke bestelling, maar een inventarisatie. Zo kunnen wij ervoor zorgen dat er in januari voldoende dozen beschikbaar zijn. Het daadwerkelijk bestellen van de dozen doe je later. De dozen zijn per 25 stuks te bestellen.

Formulier

Creativiteit en dialoog

Expositie van Betekenis is een programma voor persoonlijke ontwikkeling, waarin je samen met anderen door creativiteit en in dialoog ontdekt hoe jij van betekenis bent. Agnes van der Sluijs (45), initiatiefnemer van Dialogue Matters, organiseert al jaren dialogen in groepen. “Ik leer mensen hoe je gesprekken voert over allerlei thema’s. Hoe je zakelijk samenwerkt, maar ook over wat je als mensen verbindt en hoe je van onderlinge verschillen kunt leren.” 

Collectieve wijsheid

Van der Sluijs organiseert Expositie van Betekenis - een interreligieus initiatief - samen met Saida Franken van Salaam Art. Deze stichting heeft als doel kunst en creativiteit in de context van de islam te bevorderen. “Vanuit onze eigen ervaringen met het zoeken naar betekenis hopen wij ingang te kunnen bieden aan (jong)volwassenen die dat proces starten of zich er middenin bevinden.”

Bij Expositie van Betekenis komen de expertises van Van der Sluijs en Franken niet alleen samen, ze versterken elkaar ook. “We gaan met elkaar aan de slag rond een persoonlijk thema en denken samen na over waar mensen betekenis aan willen geven in hun leven, en wat je daarin herkent bij elkaar.” De verschillende kunstvormen geven nieuwe ingangen voor gesprek en in dialoog voegen we inzichten samen tot collectieve wijsheid van de groep. 

Niet langer alleen

Inmiddels hebben verschillende groepen meegedaan. De deelnemers zijn steeds enthousiast, ervaart Van der Sluijs. “Ze zijn verrast over wat de onderlinge gesprekken teweegbrengen. Dat je van elkaar leert, en zo snel vertrouwd bent met elkaar.” 

Ze kijkt dankbaar terug op een bijeenkomst met jonge vrouwen dit voorjaar in het Dominicanenklooster Huissen. “We dachten met elkaar na over vraagstukken die spelen als je tussen de 20 en 35 jaar bent. De uitkomst was dat de meeste deelnemers het lastig vonden om jezelf ‘over te geven’. Wat als je de controle over je leven moet loslaten? Dat kan gebeuren in allerlei situaties en ziet er voor iedereen anders uit. Er was veel herkenning. Veel jonge vrouwen voelden zich niet langer alleen staan in levensvragen die hen bezighouden.” 

Onschatbare waarde

Expositie van Betekenis blijkt echt van toegevoegde waarde voor deelnemers. “Dat is precies waarom we deze opzet hebben bedacht”, vertelt Agnes van der Sluijs. Er worden mooie kunstwerken gemaakt en tegelijk krijg je een inkijkje in de levensverhalen van anderen. Mensen komen tot nieuwe inzichten en ervaren persoonlijke groei. Je ziet echt kwartjes vallen. Dat is van onschatbare waarde.”

Meerwaarde aan dialoog

Expositie van Betekenis is een van de drie winnaars van de laatste Tender van Kerk en Wereld, fonds binnen de Protestantse Kerk. Agnes van der Sluijs is er blij mee: “Drie jaar lang ontvangen we 50.000 euro. Daar kunnen we veel mee doen! De jury vond het heel waardevol dat we via Expositie van Betekenis meerwaarde geven aan dialoog tussen verschillende groepen. We zorgen ervoor dat mensen heel laagdrempelig kunnen meedoen. Anders mis je de doelgroep die er geen middelen voor heeft. De bijdrage van Kerk en Wereld maakt meedoen voor veel meer mensen mogelijk.”

In het najaar zijn er nieuwe groepen welkom bij Expositie van Betekenis. Ook groepen vanuit protestantse gemeenten zijn van harte welkom om mee te doen. Kijk voor meer informatie op expositievanbetekenis.nl.

Over Kerk en Wereld

Fonds Kerk en Wereld verstrekt subsidies aan initiatieven die vanuit christelijke inspiratie mensen in Nederland – met welk geloof, kleur of achtergrond ook – met elkaar in contact brengen. Ook een interessant project? Kijk of je subsidie kunt aanvragen bij fonds Kerk en Wereld via protestantsekerk.nl/kerkenwereld.

Ook pioniersplek Gist kreeg subsidie van fonds Kerk en Wereld. Lees hun verhaal:

Begroting 2024 

• MeerjarenramingDe uiterste inleverdatum voor de begroting over het nieuwe boekjaar 2024 is 15 december 2023. De nieuwe begroting kan worden opgesteld in de meerjarenraming. Daarin staan verschillende scenario's, waarvan de definitieve versie gekopieerd kan worden naar de begroting 2024. Dat geeft colleges van kerkrentmeesters een goed beeld van de toekomst en het voorkomt dubbelingen bij de invoer.
• Houd rekening met forse kostenstijgingenDe enorm gestegen energiekosten en de (verwachte) inflatie in 2023 en in 2024 hebben voor veel gemeenten gevolgen voor de financiën. Het is daarom aan te raden een meerjarenraming over 2023 op te stellen, omdat daarin gewerkt wordt met indexcijfers die een indicatie geven van de toekomstige cijfers bij ongewijzigd beleid. Kijk vooruit en maak plannen voor het geval de onzekerheid langer zal duren. 
• ANBI en KvK-nummerVrijwel alle gemeenten en diaconieën hebben iets op de ANBI-pagina van hun website staan. Volgens de ANBI-regels is het noodzakelijk dat deze informatie actueel is, dat er een up-to-date beleidsplan op te vinden is en ook het KvK-nummer wordt vermeld. Ook dient de link die onder Ai2 in FRIS getoond wordt en die in LRP is opgegeven rechtstreeks naar de ANBI-pagina van je gemeente te leiden. Het is goed om je website te checken of alles goed is ingevuld. Zie voor een verdere toelichting en eventuele automatische koppeling de handleiding.  

Jaarrekening 2023

• Maak een juiste waardering voor vaste activa en beleggingenVrijwel alle gemeenten hebben inmiddels de stap naar de nieuwe waarderingsgrondslagen gemaakt. Daarbij moeten herwaarderingen en koersverschillen, die door FRIS als incidentele baten worden verantwoord, nog worden toegevoegd aan de daarvoor beschikbare bestemmingsreserves op de balans. Let op de splitsing van onroerende zaken en de daarmee verband houdende herwaarderingsreserves in kerkelijke (21.95) en niet-kerkelijke activa (21.94). Mogelijk moeten zowel in de eigen administratie als in FRIS overboekingen gedaan worden.
• Let op verantwoording van voorzieningenDe voorzieningen op de jaarrekening moeten toereikend zijn en gebaseerd op een onderhoudsplan. Een dergelijke voorziening valt niet onder de bestemmingsreserves in rubriek 21, maar onder de voorzieningen in rubriek 22.
• Voeg een bestuursverslag toeBij de jaarrekening moet een bestuursverslag worden gevoegd met daarin niet alleen een toelichting op de financiële cijfers, maar ook op bijzondere ontwikkelingen in het afgelopen jaar en mogelijk geplande ontwikkelingen in 2024.
• BeleggingsstatutenElke gemeente, diaconie of protestantse stichting die belegt moet een beleggingsstatuut hebben. Dat dienen een of meer statuten te zijn voor beleggingen door de gemeente, diaconie of protestantse stichting. Het beleggingsstatuut wordt vervolgens naar het CCBB gestuurd, dat beoordeelt of het voldoet aan de Richtlijn Beleggingen van de Protestantse Kerk in Nederland. Deze richtlijn, met een toelichting en een aantal voorbeeld beleggingsstatuten, is te vinden op de themapagina Beleggen. Het beleggingsstatuut is pas definitief als het oordeel van het CCBB bevestigend is en dit schriftelijk is meegedeeld aan de (algemene) kerkenraad.
• Extra financieel overzicht gemeenten met eigen begraafplaatsGemeenten met eigen begraafplaats moeten de cijfers hiervan op de juiste manier verwerken in FRIS. Voor de beoordeling van deze cijfers is het noodzakelijk dat de betreffende gemeenten een financieel overzicht van de begraafplaats als bijlage aan de jaarrekening toevoegen. Een voorbeeld-sjabloon van een dergelijk verslag en het controleprogramma zijn te downloaden vanuit de website of vanuit de bijlagen in FRIS. De handleiding en de vraagtekens op diverse schermen in FRIS geven informatie en voorbeelden. 

In beide landen zijn steden en dorpen weggevaagd. De treurige teller staat op vele duizenden doden, gewonden en vermisten. Minstens zoveel mensen zijn hun huis kwijt, dakloos en ontheemd. De ontreddering en het verdriet zijn met geen pen te beschrijven.

Ds. Karin van den Broeke schreef een gebed voor de nood in Noord-Afrika:

God,

U die met ons bent in het vele goede dat we ontvangen,U die ook met ons bent in storm en duisternis,we komen bij U met onze gevoelens van ontzetting,nu ramp op ramp zich aftekent in het noorden van Afrika.

Wees in Libië, waar het water zoveel levens genomen heeft, zo onvoorstelbaar veel verwoest heeft.Wees bij mensen in verbijstering en verdriet,wees daar waar onzekerheid en chaos heersen.

Wees bij allen die hulp verlenen, dat zij volhouden, ook daar waar de opgave bijna onmogelijk lijkt.Laat ons weten hoe U ieder mens ziet, in leven en in dood.

Sterk ons als wereldwijde gemeenschap om er voor elkaar te zijn, als dat nodig is.Help ons te geven en te ontvangen, te delen van wat ons gegeven is.Dat in alle duisternis het licht van Uw liefde toch zichtbaar is en blijft.

Amen

Kerk in Actie is gestart met een noodhulpactie voor Noord-Afrika. Lees meer:

• is gemeentepredikant in de Bethlehemkerk in Den Haag, daarvoor in Gorinchem, Katwijk aan Zee en Bleiswijk. Daarnaast is hij synodelid voor de classis Zuid-Holland Noord en lid van de visiegroep van Aereopagus
• studeerde theologie aan de Universiteit Utrecht
• voelt zich het meest verwant met de Gereformeerde Bond en de hervormde stroming binnen onze kerk

Hoe ervaar je je roeping?

“Ik ervaar het als een voorrecht dat ik de hoogste Koning mag dienen. De scriba van mijn eerste gemeente belde mij eens op en vertelde me trots dat zijn broer naast de gouden koets mocht lopen op Prinsjesdag. Een geweldige eer om dat voor de koning te doen. Dat beeld heb ik vastgehouden. Dan denk ik ‘ik ben ook maar een of ander mannetje. Dat de hoogste Koning mij wil gebruiken voor zijn werk, is een groot voorrecht.” 

Wat heb je nodig om met vrucht en vreugde te werken?

“In ieder geval ook een paar kameraadschappelijke contacten in de gemeente, in mijn geval een sigaartje met de koster. En verder: zo af en toe een bemoediging. Gelukkig krijg ik die ook. Zoals onlangs, op de eerste werkdag na mijn vakantie. Wat doet een dominee dan? Hij vouwt zijn handen en start daarna zijn computer. Ik mijmerde wat over de zondagse preek, toen er een vrouw belde. ‘Spreek ik met de Bethlehemkerk? Ik wil graag gedoopt worden.’ Ze vertelde me dat haar opa vroeger had gezegd: ‘je moet bij Jezus willen horen’. Nu was haar man overleden en wilde ze zelf eindelijk de stap zetten waar haar grootvader haar lang geleden op wees. Fantastisch als je zoiets te horen krijgt. Dat ervaar ik als een knipoogje van God!”

Hoe zorg je ervoor dat je niet opbrandt?

“Ik neem bewust tijd om literatuur van klassieke theologen als Luther, Kierkegaard en Van Ruler te lezen én te herlezen. Juist ook herlezen! Uitwaaien doe ik op het strand. Het grootse en weidse van de zee - door God zo mooi gemaakt - laat me mijn eigen muizenissen relativeren. Pianospelen en zingen zijn ook emotionele uitlaatkleppen voor me. Als ik catechisatie heb gegeven of een vergadering heb gehad, glip ik nog weleens de lege kerk in, steek een lichtje aan en zing een psalm of lied, samen met de koster. Prachtig om dat te doen op de plek waar op zondag de gemeente samenkomt.” 

Welk onderdeel van je werk doe je het liefst?

“Alles waarin ik iets van het licht van God zie doorbreken. Er gebeuren zoveel mooie dingen als mensen in vrijheid worden gezet. Dat kan tijdens het avondmaal zijn, in een preek maar ook in ingewikkelde pastorale situaties waarin ik alleen maar naast mensen kan gaan zitten en met ze mee zuchten. Dan realiseer ik me wat een uniek en bijzonder werk ik heb.” 

Welke (na)scholing heb je voor het laatst gevolgd?

“Ik heb net de opleiding Klinische Pastorale Vorming (KPV) afgerond. Dat was erg waardevol. Ik zie dat ook als een beetje zelfzorg. Om je werk goed te kunnen doen, moet je je zwakke plekken kennen. Die werken onbewust door in je werk en dat ontdek je tijdens deze opleiding. Het is heilzaam om dit met voorgangers uit de hele breedte van de kerk te doen. Een aanrader!”

Met welke andersgelovige in je omgeving zou je graag eens om de tafel gaan?

“Ik probeer altijd wel het gesprek aan te gaan met mensen uit andere landen of van andere denominaties. Tijdens ontmoetingen leer je elkaar pas kennen. Ook zou ik met een denker als Stefan Sanders willen praten. Hij is bekeerd tot het (rooms)-katholieke geloof. Het is mooi en goed om een nieuw bekeerde of ook een pas afgehaakte te spreken. Juist zij zien de kracht én zwakte van onze tradities en kunnen je op een bepaalde manier naar jezelf laten kijken.”

Hoe zie je de rol van de kerk in de samenleving?

“Als bescheiden en beslist. Qua aantal zijn we marginaal, en zullen we nog wel wat kleiner worden. Er lijkt niet veel over te blijven van de kerk. Maar de inhoud staat of valt niet bij de macht van het getal. Een eigen geluid als kerk is belangrijk. We moeten ons er niet voor schamen af en toe een beetje anders te zijn. Een niet-kerkelijke buurvrouw zei me eens: ‘Als ze in de kerk alleen zeggen dat je lief moet zijn voor elkaar, kom ik er mijn bed niet voor uit.’ Dat de kerk een andere, eerlijke en hoopvolle boodschap moet uitdragen, heeft zij mij als buitenstaander wel geleerd.”

Welk boek, welke film of podcast raad je collega’s aan?

“Boven is het stil en Moeder, na vader van Gerbrand Bakker. Op een heel mooie manier beschrijft hij de kleine levens van mensen en hun zielsgedachten. ‘The last king of Scotland’ vind ik een mooie film, maar ik kijk ook wel naar een programma als ‘B&B Vol liefde’. Mijn tienerkinderen houden me wat dat betreft met beide benen op de grond.”

Is er een bijbeltekst die al een leven met je meegaat?

De tekst uit 2 Timoteüs 1 (vers 8) die ik meekreeg na mijn belijdenis: ‘Schaam u dan niet voor het getuigenis van onze Heere’. (HSV) De tekst hangt in mijn studeerkamer. Bij mijn intrededienst in Den Haag kreeg ik ook een tekst mee uit 2 Timoteüs 2 (vers 8): ‘Houd in gedachten dat Jezus Christus uit de doden is opgewekt.’ (HSV) Later kreeg ik van een gemeentelid een zelfgemaakte kaart met deze tekst. Deze hangt nog altijd naast de deur van mijn studeerkamer. Zo bepalen deze woorden mijn uitgang en ingang.”

Wat hoop je voor de toekomst van de kerk?

“Dat de kerk hoopvol blijft én dicht bij het evangelie van Jezus Christus. De kerk in Nederland zal kleiner worden, het nulpunt is nog niet bereikt. Geen vrolijk vooruitzicht, maar ik weet dat alle tijden - ook tijden van krimp - in Gods hand zijn. Hij laat Zijn kerk niet los. De kerk zal in zekere zin moeten meebewegen met de tijd. Er zullen nieuwe vormen ontstaan. Dat is ook iets van doorgaande reformatie. Soms kunnen ook hele oude vormen daarbij helpen. Dat vraagt inzicht - of uitzicht -, creativiteit en ook soepelheid. Ik hoop dat gemeenten én voorgangers daarvoor kracht en moed ontvangen.”

Lees meer in de serie over het ambt:

Hoe is deze geloofsbelijdenis tot stand gekomen? 

Deze geloofsbelijdenis is geboren als catechisatieboekje. Calvijn was ervan overtuigd dat ‘de kerk van God zich nooit kan handhaven zonder catechismus, want onderwijs is als het zaad dat ervoor zorgt dat het goede zaaisel niet uitsterft, maar zich van geslacht tot geslacht voortplant’. Daarom riep hij op: ‘Zorg ervoor dat de kinderen onderwezen worden met een goede catechismus, die hun kort en begrijpelijk voor kinderen laat zien wat het ware christendom is.’ Vanuit die overtuiging schreef hij zelf in 1537 een catechisatieboekje waar hij al snel niet meer zo tevreden mee was omdat hij vond dat de methode die hij gekozen had niet bij kinderen paste. Daarom schreef hij volgens de vraag- en antwoordmethode een nieuwe catechismus die in 1542 verscheen, een ‘formulier om de kinderen te onderrichten in het christelijk geloof, opgesteld op de wijze van een dialoog, waarbij de catecheet de vragen stelt en de leerling antwoord geeft’.

Catechetisch onderwijs was bedoeld om kinderen naar het avondmaal te leiden. Daartoe moeten ze weten wat dat sacrament inhoudt. Calvijn kon instemmen met het idee van de bewuste geloofskeuze als sluis tussen de doop en het avondmaal: de geloofsbelijdenis. Die kon je volgens Calvijn het beste als tiener afleggen, als je daarvoor maar goed catechisatie had gehad. Hij regelde catechismusonderricht op zondagmiddag, bestemd voor kinderen en bedienden. Ouders en onderwijzers werden verplicht te zorgen dat de kinderen er dan ook waren. Vier keer per jaar was er voorafgaand aan de avondmaalsdienst een openbare overhoring waarbij de kinderen de onderdelen van de catechismus uit het hoofd moesten opzeggen of moesten samenvatten. Dit was hun geloofsbelijdenis en gaf hen toegang tot het avondmaal.

De Latijnse versie uit 1545 van dat catechisatieboekje uit 1542 werd gebruikt als belijdenisgeschrift van de kerk van Genève.

Wat is de essentie van deze geloofsbelijdenis?

De geloofsbelijdenis bestaat uit vier onderdelen:

1. ‘Over het geloof’ (vraag 1–130 met inleiding, uitleg van de geloofsbelijdenis en de thema’s geloof, rechtvaardiging, goede werken en boetedoening);
2. ‘Over de wet’ (vraag 131–232 met de uitleg van de tien geboden en de thema’s naastenliefde en gebruik van de wet);
3. ‘Over het gebed’ (vraag 233–295 met de uitleg van het Onzevader);
4. ‘Over de sacramenten’ (vraag 296–373 met uitweidingen over het leerambt van predikant, over de sacramenten en de kerkelijke tucht).

Calvijn schreef er een handleiding bij als hulp voor predikanten. Als kern van deze belijdenis omschreef hij dat God kennen en eren het hoofddoel van ons leven is. De Catechismus van Genève geeft antwoord op de vraag waarom wij hier op aarde zijn en hoe wij ons leven op aarde zo goed mogelijk kunnen besteden. We leven niet voor onszelf, we zijn hier voor God en de naaste en wie dat voor ogen houdt, wordt gelukkig.

Dat Calvijn daarbij oproept tot actie blijkt uit zijn uitleg van het zesde gebod ‘Gij zult niet doden’. Die opdracht is niet zozeer bedoeld om iets vooral niet te doen maar vooral om iets wel te doen, namelijk, ‘alle mensen liefhebben met heel ons hart en zorgvuldig erop letten dat wij hen beschermen en behoeden’. Hier klinkt ook in door hoe Calvijn rechtvaardiging en heiliging met elkaar verbindt. Genade is rustgevend maar zet ons ook aan het werk.

Hoe klinkt deze geloofsbelijdenis door in het huidige kerk-zijn?

Deze geloofsbelijdenis speelt in het huidige kerk-zijn als geschrift geen rol, maar de inhoud is wel degelijk herkenbaar in de catechese en de liturgie. Nog steeds delen we Calvijns overtuiging dat kennis nodig is om God te dienen, maar ook dat kennis nodig is om te weten wat het avondmaal betekent. Catechese is ook vandaag nog een van de kerntaken van de kerk. Maar we zien de boodschap van deze geloofsbelijdenis van Calvijn ook in het zingen dat bedoeld is om God te eren. De Heer spreekt, de gemeente antwoordt met gezang. Ook in de preek is de inhoud van Calvijns catechismus merkbaar omdat de preek – als het goed is – de verbinding kent van rechtvaardiging en heiliging, de verbinding van genade en goede werken, van een leven in dankbaarheid voor onverdiende genade en toewijding aan Vader, Zoon en heilige Geest.

Wat je ook nog moet weten over deze geloofsbelijdenis

Deze catechismus werd destijds vertaald in onder meer Grieks, Hebreeuws, Duits, Italiaans, Nederlands en Spaans, en vond zo wijde verspreiding. De Latijnse vertaling van 1545 heeft vooral naam gemaakt als belijdenisgeschrift. Met die Latijnse versie wilde Calvijn bereiken dat de leer die men in Genève voorstond overal bekend werd. Hij hoopte dat het verbindend zou werken onder de grote variatie gereformeerden. In Zwitserland waren de predikanten tot in de 18e eeuw verplicht deze catechismus te ondertekenen. Daarbuiten waren er andere belijdenisgeschriften die voor meer eenheid zorgden. Deze catechismus werd dus als belijdenis niet zo’n succes. Als catechisatieboekje trouwens ook niet; het was te uitgebreid, te moeilijk en te weinig persoonlijk.

Lees ook meer over de Augsburgse Confessie:

Dat de varende gemeente nu een zelfstandige (kern)gemeente wordt binnen de Protestantse Kerk, stemt ds. Meijvogel dankbaar. “Het geeft helderheid over de zending van de kerk aan schippers op de binnenvaart, een aparte doelgroep binnen het categoriaal pastoraat.” Hij vindt het een stukje erkenning voor een groep die snel tussen wal en schip valt. “De meeste schippers zijn wel lid van een gemeente aan de wal, maar komen daar weinig omdat ze aan het varen zijn. Nu is er voor hen een eigen plaats in de kerk.”

Kerkdienst of bijbelstudie

Ds. Meijvogel is sinds 2014 predikant voor de binnenvaart, een van de categoriaal pastoraten binnen de Protestantse Kerk. Sinds juni 2022 heeft hij een fulltime aanstelling. In het Duitse Duisburg en Mannheim worden wekelijks kerkdiensten gehouden voor binnenvaartschippers. Meijvogel gaat zelf tijdens de meeste diensten voor in Duisburg, Mannheim bezoekt hij zo’n zes keer per jaar. “We nodigen daar gastvoorgangers uit vanuit verschillende kerkgenootschappen.” Het aantal mensen per dienst varieert van 50 tot nul. “Schippers varen overal en nergens in Europa, dus het aantal bezoekers van de diensten varieert.” Als er meer dan 10 mensen zijn, houdt Meijvogel een kerkdienst, en anders verzorgt hij een bijbelstudie met zang en ontmoeting aan tafel.

Trek naar het water

De liefde voor het varen zit diep bij ds. Meijvogel. Voor hij voorganger werd voer hij 10 jaar op de Noordzee met een eigen schip. Toen hij een sterke roeping voelde om predikant te worden, verkocht hij de boel. Van dit geld kon hij met zijn gezin leven in zijn studietijd. De trek naar het water bleef. Eerst was hij een aantal jaren gemeentepredikant van een ‘walgemeente’, zoals hij dat in schipperstaal noemt. “Toen de vacature voor binnenvaartpredikant kwam, zag ik dat als een cadeau van God.”

De kerk naar je toe

Regelmatig bezoekt Meijvogel op zijn motor schippers aan boord. “Bijna alle schepen hebben een autokraan. Bij een van de autosteigers spreek ik af met de schippers.” Hij rijdt ernaartoe, gaat met motor aan boord en vaart een poosje mee. Dan is er tijd voor een goed gesprek. Hij merkt dat dit enorm op prijs wordt gesteld door de schippers en hun partners. “De meeste mensen die ik spreek komen uit de gezinsvaart. Kinderen gaan naar een internaat, man en vrouw varen op het schip. Dat betekent dat ze veel aan boord zijn en weinig contact hebben met anderen.” Zijn boordbezoek duurt soms wel een dag. “Er is tijd voor fijne, diepe gesprekken. Zo kom je als kerk echt naar de mensen toe.”

Kerngemeente

Er is een lang traject voorafgegaan aan de oprichting van de varende gemeente. In 2017 besloot de Protestantse Kerk te onderzoeken of het binnenvaartpastoraat een zelfstandige gemeente van bijzondere aard zou kunnen worden. Dat traject richting een zelfstandige (kern)gemeente is nu bijna afgerond. Op zondag 12 november wordt de oprichting van de varende gemeente gevierd tijdens een feestelijke dienst in de Nederlandse Kerk aan de Ruhr in Duisburg. Dan wordt ook een nieuwe kerkenraad van 10 personen geïnstalleerd. Omdat het vrijwel niet mogelijk is om een voltallige kerkenraad te vormen van varende schippers, is besloten tot de oprichting van een kerngemeente. “Daarvoor gelden lichtere, soepeler regels. Hierdoor kunnen we toch een zelfstandige gemeente binnen de Protestantse Kerk zijn”, zegt ds. Meijvogel. Officieel zal de gemeente vallen onder de classis Gelderland Zuid en Oost.

We zien je graag op:

• 11 november in Apeldoorn, Gebouw 055, Condorweg 1
• 25 november in Gouda, De Goudse Waarden, Heemskerkstraat 105

We organiseren de Kerk in Actiedagen in 2 plaatsen, zodat zoveel mogelijk mensen in de gelegenheid zijn om te komen. Je kunt de voor jou meest geschikte locatie kiezen.

Meld je hier aan

Wat zijn de Kerk in Actiedagen?

Aansluitend bij het jaarthema van de Protestantse Kerk organiseert Kerk in Actie 2 Kerk in Actiedagen rond het thema ‘Ga mee! Wereldwijd samen in actie’. Door de eeuwen heen en op vele plaatsen wereldwijd loopt een stoet van gelovigen die wil delen van wat ze heeft ontvangen: geloof, hoop en liefde, dat zich vaak vertaalt naar diaconaat in heel praktische vorm. Op de Kerk in Actiedagen bieden we iedereen die diaconaal betrokken is inspiratie, bemoediging en ontmoeting. Het zijn dagen waarop je wordt uitgedaagd om in het diaconale werk te zoeken naar diversiteit en verbinding. En met goede moed en nieuwe ideeën weer naar huis gaat.

Voor wie zijn de Kerk in Actiedagen?

Voor diakenen, zwo- en zendingscommissieleden, predikanten, jongerenwerkers en iedereen die diaconaat een warm hart toedraagt.

Programma

Het programma bestaat uit een plenair deel met een viering met ds. René de Reuver of ds. Karin van den Broeke, muziek met Hanna Rijken en een inspirerend diaconaal verhaal uit de praktijk van de stad waar we te gast zijn. Hierna stellen bezoekers hun eigen programma samen, met workshops en bijeenkomsten rond 4 thema's, die de hele dag door worden aangeboden:

Ga mee… de Bijbel in

• Op ontdekking in de Bijbel: Hoe kunnen anderen je inspireren met wat zij ontdekt hebben in de Bijbel, en andersom?
• Een oase tijdens de reis: In dit oasemoment kun je even op adem komen en jouw inzet in een breder perspectief plaatsen.
• Diaconale liederen: Leer en zing ze samen met theoloog en musicus Hanna Rijken.

Ga mee… de kerk in

• Hoe neem je gemeenteleden mee: Wat heb je nodig om anderen warm te maken voor het diaconale of zwo-werk?
• Reiservaringen delen en elkaar inspireren: Onderweg als diaken/diaconaal werker doe je overal ervaringen op, maar ben je soms ook benieuwd hoe anderen het doen.
• Medereizigers gezocht: In deze workshop krijg je handvatten voor hoe je in het diaconaat samen met anderen kunt optrekken.

Ga mee… de buurt in

• Samen met de buurt in beweging tegen armoede: In deze workshop zoomen we in op armoede en Nederland en de mogelijkheden die er in je lokale context zijn om als kerk in actie te komen. 
• Armoedecampagne: Kerk in Actie heeft de campagne Samen tegen armoede gelanceerd, in samenwerking met de Voedselbank en SchuldHulpMaatje. Hoe kun jij ook meedoen?
• Samenwerken in de buurt: In deze werksessie ontdek je hoe je samen met andere organisaties, kerken, migrantenkerken, parochies en moskeeën op kunt trekken om met elkaar nog meer te bereiken.
• Een groene wijk: Hoe kun je samen werken aan een groene wijk, waar het goed toeven is voor mens en dier?
• Scheppingswandeling: In deze wandeling ga je eropuit om lokaal de schoonheid van de schepping te ontdekken.
• Diaconale wandeling/fietstocht: Je fietst/wandelt met een diaconaal werker door de wijk: wat zie je, wat hoor je en hoe inspireert het jou
• Migrantenkerken in de buurt: Hoe kun je elkaar als kerken uit verschillende culturen, maar in dezelfde plaats, versterken?

Ga mee… de wereld in

• Samen in actie: Laat je voorlichten en inspireren over dit nieuwe concept, waarmee je niet voor, maar met de kerk wereldwijd in actie komt.
• In gesprek met de wereldwijde kerk: Tegen welke uitdagingen lopen kerken in het buitenland aan en hoe kunnen hun ervaringen ons helpen bij het doordenken van vragen waar de kerk in Nederland voor staat?

Praktische informatie

De tijden van de Kerk in Actiedagen zijn als volgt:

09.00 uur Ontvangst 10.00 uur Start plenair programma11.30 uur Start keuzeprogramma/workshops (inclusief lunch/pauze)15.30 uur Plenaire afsluiting 16.00 uur Borrel

Beide locaties zijn goed bereikbaar met OV. Ook is er voldoende parkeergelegenheid.

Kosten

De kosten voor deelname aan de Kerk in Actiedag zijn €18,50.

Meld je hier aan

Deze tragedie raakt ons diep, mede omdat de Protestantse Kerk al jarenlang een bijzondere relatie onderhoudt met verschillende partners en gemeenschappen in Marokko en met de Marokkaanse gemeenschap in Nederland.

Wij willen voor iedereen die zorg draagt voor de slachtoffers en die bijdraagt aan de wederopbouw van de getroffen gebieden onze diepste waardering uitspreken. In tijden van crisis komen onze gezamenlijke menselijkheid en solidariteit het sterkst naar voren.

In deze moeilijke tijden willen we onze handen uitstrekken in verbondenheid, broederschap en steun vanuit de Protestantse Kerk in Nederland naar onze vrienden in Marokko en hier in Nederland. 

Het moderamen van de generale synode heeft in een brief naar de Unie van Marokkaanse Moskeeorganisaties in Nederland, de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland en de ambassadeur van Marokko in Nederland zijn medeleven betuigd.

Ds. Karin van den Broeke schreef een gebed voor alle slachtoffers en hun families: 

Goede God,

Opnieuw zien we de aarde beven,nu in Marokko.

Ontferm U, o God,over allen die getroffen zijn.Zoveel doden. Wij bidden U dat hun gedachtenis tot zegen zal zijn. Zoveel gewonden.Wees bij hen, wees bij allen die zorg verlenen,wees aanwezig in verdriet en in angst.Dat nabestaanden in afscheid iets ervaren van het vele goede dat er geweest is en dat onverwoestbaar is.Dat de angst om wat er nog zal volgen niemand verlamt, maar mensen alert maakt en helpt om zich voor te bereiden om te doen wat moet worden gedaan. Dat alle hulp die nodig is ons tot een samenleving maakt waarin mensen geloven in delen.

Wees met de Marokkaanse gemeenschap in Nederland,verbonden en ver weg van de plek van nood.

God, geef ons dat wij er zullen zijn voor elkaar,verbonden door de kracht, de moed en de liefde die U ons schenkt.

Koester Uw aarde en Uw mensen.Dat wij, als de grond onder onze voeten beeft, ons verankerd weten in U.

Amen

Assemblee LWF in Krakau

Vanaf woensdag 13 september vindt de assemblee van de Lutherse Wereldfederatie plaats. Er is uiteraard ook een delegatie namens de Protestantse Kerk aanwezig. De hoofdspreker op donderdag 14 september is theoloog Tomáš Halík. Meer over de Nederlandse delegatieMeer over de assembleeMeer over Tomáš Halík

Oecumenische gebedswake in Rome

Op 30 september 2023 vindt in Rome de oecumenische gebedswake ‘Together 2023’ plaats in aanwezigheid van paus Franciscus. Jongeren tussen 18 en 35 jaar uit heel Europa, van alle kerkelijke achtergronden, zijn hiervoor uitgenodigd. Tabitha van Krimpen, jonge theoloog des vaderlands in 2022, is hierbij aanwezig.

Relatie met de Hervormde Gemeente van Suriname 

Van 29 augustus t/m 8 september heeft het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap een bezoek gebracht aan het Surinaamse Bijbelgenootschap. Scriba ds. René de Reuver was een van de delegatieleden. Tijdens het bezoek heeft hij de contacten met de Hervormde Kerk van Suriname vernieuwd. Door de kerkenraad van de Hervormde Kerk van Suriname is de hoop uitgesproken dat de band tussen hun kerk en de Protestantse Kerk in Nederland uitgroeit tot een gelijkwaardige relatie van twee zusterkerken. In het komende jaar wordt door beide kerken gezocht naar een concrete invulling van deze relatie.

Assemblee van bijbelgenootschappen

Zo eens in de acht jaar vindt de World Assembly van de United Bible Societies plaats. Dit jaar wordt deze assemblee gehouden in Nederland, van 11-18 oktober in Egmond aan Zee. Op zondag 15 oktober is er een speciale kerkdienst in de Westerkerk in Amsterdam. Bij de UBS zijn ruim 150 bijbelgenootschappen aangesloten; in de meeste landen in de wereld is een bijbelgenootschap actief. 

75 jaar Wereldraad van Kerken

In augustus bestond de grootste oecumenische organisatie ter wereld 75 jaar. De Nederlandse Willem Visser ‘t Hooft was medeoprichter en de eerste secretaris-generaal van de Wereldraad van Kerken. Met zijn tomeloze inzet voor de internationale oecumenische beweging was hij een van de bekendste Nederlandse theologen buiten ons land.Lees hier het profiel van Visser ’t Hooft.

Nederlands Christelijk Forum

In juni kwamen 40 kerkleiders uit Nederland en België bij elkaar voor een gezamenlijke retraite. Scriba ds. René de Reuver is voorzitter van dit forum. Hij leidde een deel van de retraite. In een gezamenlijke verklaring na afloop schrijft men: ‘Terugkijkend op de retraite weten en voelen we ons samen uitgedaagd. Om deze eenheid zichtbaar te maken in een wereld die meer verdeeld is dan ooit. Om God te zoeken waar Hij ons allang voor is. Om kerk te zijn waar mensen zijn; in hun eigenheid, vreugde en nood. Om hoop te leven, juist in onze tijd waarin uitzichtloosheid en hopeloosheid veel jongeren en ouderen moedeloos maakt. We worden uitgedaagd tot een bediening van hoop! Wij roepen kerken en geloofsgemeenschappen op om samen met ons deze weg van eenheid te gaan. Omdat ‘ik niet kan zijn, als jij niet bent’, geen enkele kerk op zichzelf het gehele lichaam van Christus is, en de liefde van Christus ons samenbindt. ‘Hij bestaat vóór alles en alles bestaat in Hem. Hij is het hoofd van het lichaam, de kerk’ (Kolossenzen 1:17-18).’ Dit slotdocument sluit inhoudelijk aan bij het nieuwe jaarthema van de Protestantse Kerk: ‘Ga mee! Samen getuigen van geloof, hoop en liefde.’

Vrijheid van godsdienst

De nieuwe CEC-president, aartsbisschop Nikitas (Verenigd Koninkrijk), vroeg bij de vaststelling van de eindrapportage van de CEC in Tallinn (juni 2023) om speciale aandacht voor de vrijheid van godsdienst. Hij noemde daarbij het aanvallen van godsgebouwen als uitwas van het onvoldoende garanderen van ruimte om de eigen godsdienst te beleven. Hij verwees onder meer naar de situatie van christenen in Cyprus, Turkije en Armenië en noemde ook de veiligheid van moskeeën en synagogen. De CEC verricht actief lobbywerk bij de politiek om vrijheid van godsdienst en de mensenrechten op de politieke agenda te houden. Meest recent voorbeeld is de verklaring van de Raad van de Europese Unie (22 augustus jl.), waarin de waarde van vrijheid van gedachten, geweten en godsdienst wordt onderstreept. Het Reformatorisch Dagblad schreef over deze verklaring.Lees hier het rapport van de CEC over mensenrechten.

Kerkleiders Papoea uiten bezorgdheid over executies

In een verklaring aan regeringsfunctionarissen meldden kerkleiders in Papoea dat de huidige situatie een menselijke tragedie is. Ze uiten hun ernstige bezorgdheid over buitengerechtelijke executies en ander geweld in hun land, en riepen op tot onmiddellijke maatregelen voor een duurzame vrede.

Kerken willen nieuwe poging om euthanasie te reguleren

Na het mislukken van de wetgeving voor hulp bij zelfdoding willen de christelijke kerken in Duitsland graag een nieuwe poging doen om hulp bij zelfdoding wettelijk te reguleren. Een bespreking van een nieuw wetsontwerp moet de zorgen van de laatste ontwerpen wegnemen. De kerken benadrukken de noodzaak van wettelijke regulering, waarbij duidelijk moet zijn dat zelfmoord plegen of anderen helpen niet ‘normaal’ mag worden, benadrukte Annette Kurschus, voorzitter van de EKD-raad.

Overlijden Dirk Gudde

Op woensdag 16 augustus is Dirk Gudde overleden, betrokken bij de Nederlandse Raad van Kerken. In 1995 werd hij stafmedewerker voor oecumene van de bisschoppenconferentie. Vanuit deze functie woonde hij regelmatig de plenaire vergaderingen van de Raad bij. Ook verving hij in het moderamen de bisschop als deze verhinderd was. In 2011 werd Gudde voorzitter van de beraadsgroep Samenlevingsvragen, tot hij in 2015 gekozen werd tot nieuwe voorzitter van de Raad. Deze functie vervulde hij tot eind 2019. Lees hier het in memoriam op de site van de Raad van Kerken.

Kinderen in Oekraïne

Er is bijna geen kind in Oekraïne dat de afgelopen tijd niet is blootgesteld aan de gevolgen van de oorlog. Dat laat sporen na. Kinderen in Oekraïne lopen kans op een depressie, posttraumatische stressstoornis en andere mentale problemen. Het is belangrijk om hen zo veel mogelijk veiligheid, stabiliteit en psychosociale ondersteuning te bieden. 

Kerk in Actie helpt

Dat is precies wat Kerk in Actie doet. Samen met Oekraïense kerken zorgt Kerk in Actie ervoor dat kinderen een veilige plek hebben om te spelen, en psychosociale hulp om mentaal gezond te blijven. Gezinnen krijgen voedsel- en zadenpakketten zodat er eten op tafel blijft staan. Op centrale plekken in getroffen steden staan mobiele locaties waar kinderen en ouders kunnen opwarmen en hun verhaal kwijt kunnen.

Deel uit in de gemeente

In het minimagazine staan de aangrijpende verhalen van de vierjarige Arina die moest vluchten uit Marioepol, de tienjarige Zlata die een paar honderd kilometer van huis een nieuw leven probeert op te bouwen en de 12-jarige Yehor die het geluid van bommen en geweerschoten maar niet uit zijn hoofd krijgt.

Bestel het gratis minimagazine om met Kerst, rond de collecte voor kinderen in Oekraïne, aan de hele gemeente uit te delen. 

Minimagazine 'Geef licht' bestellen

Verruiming leeftijd

Er is grote behoefte aan ambulant predikanten, bovendien zijn er veel emeriti die aangeven dat ze graag werkzaam blijven als predikant. Door het ambulant predikantschap voortaan ook open te stellen voor predikanten tot 72 jaar ontstaat er een win-winsituatie. Als een gemeente vacant is, de voorganger langdurig ziek of met zwangerschapsverlof is, dan kunnen gemeente gebruik maken van een ambulant predikant.

Tijdelijke predikant

Een ambulant predikant doet de reguliere werkzaamheden in een gemeente. De nadruk ligt op pastoraat en voorgaan in de dienst. Ambulant predikanten blijven voor enkele maanden tot maximaal twee jaar verbonden aan een gemeente. 

Van ambulant predikanten wordt verwacht dat zij ervaring hebben in het gemeentewerk, flexibel zijn en snel thuis weten te raken in een gemeente. Zij komen tijdelijk in dienst bij de dienstenorganisatie en zijn werkzaam in de plaatselijke gemeente.Predikanten die interesse hebben in het ambulant predikantschap worden uitgenodigd om contact op te nemen met de mobiliteitspool van de dienstenorganisatie om de mogelijkheden te bespreken. Neem contact op via arbeidsbemiddeling@protestantsekerk.nl. 

Zie ook:

Waarom?

Maak duidelijk wat de reden is om iets te veranderen. In het bedrijfsleven heet dit: sense of urgency. Is het geld op? Is er een duidelijke vraag vanuit de gemeente? Spreken we de jeugd niet meer aan? Als je uitlegt waarom je een veranderingsproces ingaat, kunnen mensen meedenken. Ze hoeven het er niet mee eens te zijn, maar ze kunnen wel begrip voor het idee krijgen. En begrip is het begin van acceptatie.

Eerlijk perspectief 

Leg goed uit waar je naartoe wilt, wat het perspectief van het veranderingsproces is. Maak het concreet, zodat mensen het voor zich zien. ‘Stel je voor: in plaats van twee halfvolle kerken straks weer een volle kerk!’ Maar wees eerlijk. Benoem dat een verandering spannend is, en bespreek ook de nadelen. Als je net doet alsof er alleen maar voordelen zijn, dan prikken mensen daardoorheen. Leg uit dat dit perspectief de beste oplossing is, maar dat het nooit perfect is.

Oog voor de middengroep

Bij elke verandering heb je mensen die het dolgraag willen en mensen die er faliekant op tegen zijn. De grootste groep is echter meestal de mensen die het nog niet weten. De neiging bestaat om de meeste aandacht te geven aan de mensen die niet willen. Fout! Waarschijnlijk overtuig je ze toch niet. Je moet natuurlijk wel naar ze luisteren, en ze ook respecteren, maar de middenmoot heeft jouw hulp nodig. Dát is de groep die overtuigd kan worden. Zij hebben extra informatie en argumenten nodig om een keuze te kunnen maken, dus investeer daarin. 

Communiceer, communiceer, communiceer

Neem mensen gedurende het hele proces mee. Denk niet na drie keer: nu heb ik het wel uitgelegd. Als initiatiefnemer of werkgroep ben je de hele tijd met het onderwerp bezig, maar dat geldt niet voor je gemeenteleden. Die moeten de informatie maar net ergens oppikken. Organiseer een gemeenteavond, wijkavonden, schrijf in het kerkblad en de weekbrief, ga het gesprek aan bij de koffie. Benut alle kanalen. Communiceer liever te veel dan te weinig, of beter gezegd: je kunt nooit te veel communiceren. 

Niet iedereen is blij

Accepteer dat je waarschijnlijk niet iedereen op één lijn krijgt. Als je alle stappen van het veranderingsproces zorgvuldig hebt gezet, kun je met een gerust hart tot actie overgaan. Voor sommige mensen is het nodig dat er voor hen wordt besloten. Die durven zelf de verantwoordelijkheid niet aan. Grote kans overigens dat ze alsnog over de brug komen. Sommige mensen hebben gewoon wat meer tijd nodig of moeten een verandering eerst in de praktijk zien om vervolgens te kunnen constateren dat het toch best een goed idee was. 

Lees ook de vijf tips bij het spreken voor een groep:

Op het oude raadhuis in Westzaan staat een Latijnse tekst: SUUM CUIQUE DARE HIC OPUS ATQUE LABOR. Wat vrij vertaald: ‘Men streeft er hier ten zeerste naar aan ieder het zijne te geven.’ Dat geeft in één zinnetje de kern van het Romeinse recht aan: ieder het zijne. 

Armenzorg via de kerk

Ieder het zijne, het lijkt zo eerlijk, maar het pakt zo verschillend uit. En het staat zomaar haaks op die andere teksten die we in de Bijbel hebben. In die teksten wordt aandacht gevraagd voor mensen die het op eigen kracht niet redden in deze wereld. 

Het is niet overdreven te stellen dat de armenzorg in West-Europa via de kerk teruggaat op de Joodse traditie van zorg voor elkaar. En om daar een bijbelboek bij te noemen: Deuteronomium. Een sociaal boek bij uitstek. Dat de keizer graag brood uitdeelde en spelen organiseerde had eerder te maken met de wens de overheid uit de wind te houden dan met liefdadigheid. Tevreden burgers vormen geen gevaar. 

Aanstelling diakenen

Laten we even teruggaan naar het Romeinse Rijk in Jezus’ dagen en de eerste eeuwen erna. De joodse en later christelijke gemeenschappen waren helemaal op zichzelf aangewezen. Het jodendom was een religio licita, een godsdienst met een licentie. De joden werden in bepaalde tijden geduld, als ze zich tenminste gedeisd hielden en jodenbelasting betaalden. Daar bleef het bij voor joden, joden-christenen en hun sympathisanten. Het moest dan ook niet van buitenaf komen maar van binnenuit. Een mooi voorbeeld vind je in Handelingen 6 waar het gaat om dagelijkse ondersteuning van weduwen. Zij klagen dat de Hebreeuwssprekende vrouwen worden voorgetrokken bij de voedselbank en de Griekssprekende weduwen achtergesteld. Het probleem wordt opgelost met de aanstelling van zeven diakenen die voortaan dit punt van zorg uit de handen van de apostelen houden. Het woord ‘diaken’ betekent van huis uit letterlijk ‘door het stof’. Dat is wat al te nederig, maar is wel gaan staan voor al die mannen en vrouwen die zich de zorg voor de armen aantrokken. 

Zorg voor de naaste

De onderlinge zorg in de synagoge en in de joods-christelijke gemeenschappen berust op de Thora. Je kunt misschien beter zeggen: rust ín de Thora, in Deuteronomium. Dat boek bevat niet zomaar een sociale boodschap maar ademt de zorg voor degenen die het zelf niet redden. Het is niet voor niets het slot van de Thora: samenvattend wat hiervóór allemaal is gezegd en gedaan, draait het uit op de liefde tot God en tot de naaste, de ree‘a. De naaste is er een zoals jij: ook jij kunt in Egypte terechtkomen. Ook jij kunt maatschappelijk helemaal afzakken. Ook jouw dromen kunnen een nachtmerrie worden. 

Deuteronomium bestaat uit vier preken van Mozes (1-4; 5-28; 29-32; 33) en een slot met Mozes’ dood. Elk jaar komt het hele boek langs in de synagoge. Elk jaar word je dus opnieuw met de neus op de zorg voor de armen gedrukt en sluit de synagoge af met Simchat Thora, ‘de Vreugde om de Wet’. De Thora is echter geen wetboek van strafrecht maar een leerboek voor ons leven. Zo’n boek doe je niet zomaar dicht. 

Aandacht voor de wet

Als je Deuteronomium leest, zie je hoe vaak aandacht gevraagd wordt voor de ‘wet’, voor ‘gehoorzaamheid’. We zijn in de kerk gewend de Tien Geboden uit Exodus te lezen (hoofdstuk 20), maar Deuteronomium heeft óók een versie van de Tien Geboden (5:6-21). 

Het grootste verschil? Deuteronomium vraagt meer aandacht voor de sabbat en daarmee voor de aan de kant geschoven mens dan Exodus. De sabbat is gegeven om eraan te denken dat je geknecht werd in Egypte en dat God je uit Egypte heeft geleid. Je was een slaaf en bent nu vrij, en dat geldt dus ook voor een ander: de bedoeling van de Thora is dat die naaste óók een vrij mens wordt.

‘Hoor Israël’

Als je doorleest, vind je in hoofdstuk 6 de centrale tekst in het boek - en zelfs de centrale tekst in de Hebreeuwse Bijbel -, het zogeheten Sjemà Jisrael, ‘Hoor Israël’ (Deut. 6:4-9). Het is een belijdenis: ‘Hoor Israël, de HEER is onze God, de HEER is de enige. Je zult God de HEER liefhebben met je hele hart, ziel en vermogen.’ (Deut. 6:4-5) Steeds opnieuw wordt aandacht voor de geboden gevraagd, en daarin komt de redding van de arme mee. De tekst van het Sjemà Jisrael vind je in elk joods huis, in een kokertje aan de deurpost, de mezoeza, bevestigd. Elke keer als je erlangs loopt en het kokertje even aanraakt, weet je het weer: de geboden, de naaste! En als je het morgengebed zegt, met de gebedsriemen om, vind je daaraan een doosje met daarin opnieuw het ‘Hoor Israël’ op een stukje perkament geschreven. 

Gehoorzaam aan de Thora

Geboden, regels, liefde voor de Thora, ze gelden voor iedereen. Ook voor Mozes, volgens de joodse traditie de auteur van de Thora. Het verhaal gaat dat Mozes op zijn 120e levensjaar te horen krijgt dat hij moet sterven. Maar Mozes voelt zich nog vitaal en gaat in discussie met God. Hij vindt het niet eerlijk dat hij niet samen met Israël de Jordaan mag oversteken. Mozes werpt God voor de voeten dat hij zich voor Israël heeft uitgesloofd. Dat hij weliswaar een Egyptenaar heeft gedood, maar dat de Eeuwige zelf het hele Egyptische leger heeft laten verdrinken. De Eeuwige begrijpt dat Mozes niet gewoon kan sterven en geeft hem een kus op de mond. Daarom staat er in het Hebreeuws: ‘Toen stierf Mozes op de mond van de HEER’ (Deut. 34:5). We vertalen meestal ‘op bevel’ of ‘op het woord’ van God. Maar de bedoeling is duidelijk: Mozes sterft uiteindelijk als de gehoorzame dienstknecht. Gehoorzaam aan de Thora die het opneemt voor de wees, de weduwe, de Leviet.

Lees ook:

• parttime missionair pionier bij IZB-pioniersplek ZuidRijk in Rotterdam, daarvoor onder meer eigenaar van een IT-bedrijf en actief in straatevangelisatie in Antwerpen en Vlissingen (voor de Gereformeerde Gemeenten)
• hbo-opleiding theologie bij het Centrum voor Godsdienstonderwijs (van de Gereformeerde Gemeenten)
• “Mijn oorsprong komt binnen de Protestantse Kerk misschien overeen met de Gereformeerde Bond.”

Hoe ervaar je je roeping?

“Ik was met mijn vrouw actief in evangelisatiewerk. Mooi werk, maar ook lastig omdat je steeds nieuwe mensen treft. Ik wilde wel graag een plekje waar je met een groep mensen iets op kunt bouwen. Door een appje van een bekende zag ik de vacature van pionier bij Zuidrijk. Dat komt niet voor niets op je weg, zei mijn vrouw. Ik heb God gevraagd wat ik ermee moest. Iets in de preek de dag erna gaf me de bevestiging dat ik moest solliciteren. Ik heb het project bezocht, een motivatiebrief geschreven en ben aangenomen. Dat moest zo zijn.”

Wat heb je nodig om met vrucht en vreugde te werken?

“Dicht bij God en de Bijbel leven. Ik leg alles aan God voor, Hij helpt in alles. Ik krijg er vrucht voor terug. De vreugde put ik uit de mensen om me heen met wie ik een relatie opbouw. Ik kan niet hun problemen oplossen, maar wel iets van God overbrengen en met hen meelopen.”

Hoe zorg je ervoor dat je niet opbrandt?

“Door m’n agenda te bewaken en naar mijn vrouw te luisteren. Rianne werkt als vrijwilliger voor de pioniersplek. We gaan samen aan het werk en samen weer naar huis. We kunnen veel bespreken met elkaar en ik kan dingen aan haar overlaten. Dat helpt.”

Welk onderdeel van je werk doe je het liefst?

“Praten met mensen, naast hen gaan zitten, met hen optrekken. We hebben een nieuwe activiteit geïntroduceerd op de woensdagochtend: ‘Weet jij het?!’ Daar komt elke week een trouwe groep mensen op af, gelovig en niet-gelovig. Iedereen kan zijn eigen visie geven op een vraag of stelling. We hebben altijd een goed gesprek, en we komen altijd weer uit bij de Bijbel. Aan het eind bidden we met de groep. Ook zij die daar niet mee vertrouwd zijn, worden erdoor geraakt.”

Welke scholing heb je voor het laatst gevolgd?

“Een pionierstraining vanuit de Protestantse Kerk over leerkringen. Heel zinnig.”

Met wie zou je graag een keer aan tafel zitten?

“Dan kom ik bij Paulus terecht. Met hem kunnen praten had ik echt mooi gevonden. Hij wist steeds bij de actualiteit aan te sluiten en mensen te raken. En hij had een hoge mate van parate kennis, dat bewonder ik. Ik ben blij met een digitale bijbel en een zoekfunctie.”

Hoe zie je de rol van de kerk in de samenleving?

“Ik heb de kerk heel lang gezien als een instituut waar mensen naartoe moeten. Dat is helemaal omgedraaid. De kerk moet veel meer naar buiten, onder de mensen komen. Als je nog nooit in de kerk bent geweest en daar eens binnenstapt, moet je wel denken: wat gebeurt hier allemaal, help. Daarom zijn de pioniersplekken zo goed, die beginnen bij de omgeving van mensen.”

Welk boek, welke film of podcast raad je collega’s aan? 

“Het boek Dialoog, dans, duel van Kees van Ekris. Onlangs had ik een pionierstraining vanuit de IZB onder leiding van Kees waar dit boek centraal stond. Voor de training hadden we allemaal een preek ingediend die hij geanalyseerd heeft. De meesten van ons hadden toch een ‘intern kerkelijke’ preek geschreven, geen ‘pionierspreek’. Hij gaf veel tips om mee aan de slag te gaan.” 

Is er een bijbeltekst die met je meegaat?

“De tekst uit Handelingen 1:8, ‘Gij zult de kracht van de Heilige Geest ontvangen en gij zult mijn getuigen zijn’ gaat al heel lang met me mee. Toen ik te horen kreeg dat ik in een tweetal voor het ambt van diaken werd genoemd en op mij gestemd zou kunnen worden, heb ik God daarin gevoeld. Op zo'n vraag zou ik geen nee kunnen zeggen. De tekst komt telkens weer terug. Ik ben ermee begonnen in Antwerpen en Vlissingen, en ook in Rotterdam. De tekst hangt thuis aan de muur met een prachtige foto van paalhoofden op het strand.” 

Wat hoop je voor de toekomst van de kerk?

“Dat veel kerkgangers, gedreven door de liefde voor God, anderen over God gaan vertellen. Onze opdracht is om een licht te zijn, een stad op een berg. Daar moeten we mee naar buiten.”

Lees meer in de online serie over het ambt:

Wie was Karel Eykman?

Karel Eykman studeerde theologie, was korte tijd studentenpredikant en kwam in dienst van de IKON en later ook andere omroepen. Zijn kinderbijbel Woord voor Woord is decennialang bekend gebleven. Het verscheen in de jaren 70, bedoeld voor de IKON-kindertelevisie en tot op vandaag herdrukt en nog steeds veel gelezen. Er zijn ruim vijfhonderdduizend exemplaren van verkocht. Uniek in zijn soort omdat deze hervertelling voor kinderen nergens moralistisch wordt, zoals bij veel andere kinderbijbels uit die tijd. Maar ook omdat Eykman, al in die tijd, de literaire leeswijze van de Bijbel optimaal inzet om het verhaal dichter bij de kinderen te brengen. Over zijn hervertelling was hij zelf altijd heel helder: ‘Woord voor Woord is niet in plaats van de Bijbel. Het is een verwijzing. Ik wil wat in de Bijbel staat duidelijk maken. De Bijbel heeft bij mij nog altijd het laatste woord. En mijn geloof doet er hierbij niet toe. Ik wil niet tussen de Bijbel en de kinderen staan.’ 

Wanneer hoorden we voor het eerst van hem?

In zijn studententijd schreef Karel Eykman al scripts voor openbare events, zoals een theaterproductie bij de Dom in Utrecht waarin prinses Irene een hoofdrol had. Na zijn studie theologie in de zogenaamde roerige jaren 60 werd hij studentenpredikant in Amsterdam. De benauwde burgerlijkheid van de Thomaskerk in Amsterdam stond haaks op de belevingswereld van de jongere generatie én haaks op de visie op kerk-zijn van Karel Eykman. Zijn bruisende creativiteit en het toenmalige kerkbestuur botsten. Hij stapte over naar de omroep IKON. Veel later nodigde de Thomaskerk hem uit om mee te werken aan diensten en activiteiten. Dat werd toen een vruchtbare samenwerking. 

Waarmee is hij bekend geworden?

Met Woord voor Woord werd Eykman bekend als een kundig en zorgvuldig tekstdichter die aanvoelde welke toon hij tegen jongeren moest aanslaan, zonder simplistisch te worden. Humor, vormvastheid en zachtaardigheid kenmerkten zijn kinderpoëzie. Hij werd regelmatig bekroond, zoals met de Gouden Griffel. Eykman maakte deel uit van Het Schrijverscollectief, onder wie Willem Wilmink en Hans Dorrestijn. Dit schrijverscollectief schreef teksten voor de roemruchte kindertelevisieprogramma’s als De Stratemakeropzeeshow, De film van Ome Willem en later ook Sesamstraat. Ook was Karel Eykman een van de verschilmakers in De Blauw Geruite Kiel, een kinderkrant met volwassen ambities die deel uitmaakte van Vrij Nederland. Hij ontpopte zich als pionier op het gebied van kindergedichten en was de leermeester van dichters als Ted van Lieshout, Remco Ekkers en Leendert Witvliet. ‘De kern van Eykmans literatuuropvatting was een bescheiden activisme’, zo schreef NRC naar aanleiding van zijn overlijden. Daarmee had hij als doel om onaangepaste kinderen te behoeden voor de dwang van conformisme. ‘Ik schrijf om kinderen de smaak voor verzet te laten behouden’, zo zei hij zelf daarover. ‘Niet met grote daden, maar stiekem via een omweg.’ 

Wat kunnen gemeenten met zijn gedachtegoed?

Karel Eykman deed met de Bijbel wat Picasso deed met klassieke meesterwerken. Hij wist als geen ander de kern uit de verhalen te pakken en die zo te verwoorden dat het verhaal zomaar opengaat voor wie wil horen. Geen gekunstelde popularisering maar een vertaalslag gebaseerd op heel goed lezen. Een taalman was het. Naast al die prachtige dingen die hij schreef voor het brede publiek, bleven die Bijbelse verhalen voor hem het kloppend hart. En dan niet dat zoetige, kinderachtige maar in de richting die bijbelvertellers ons wijzen. Verhalen die niet worden verteld om het bestaande te bevestigen, om ons lot te leren aanvaarden, om een aai te geven over onze brave gelovigheid, maar om ons te maken tot opstandige mensen die geen vrede met het bestaande hebben maar willen dromen van een andere wereld. Beter, menselijker. 

Hij schreef ontelbare versjes. Altijd gek, weerbarstig en verrassend. Zijn Psalmenproject was misschien wel de grote kers op de taart. Zijn teksten voor theaterproducties van paas- en kerstevents in 2016 – 2019 laten zien hoe de bijbelverhalen van betekenis blijven in het leven van mensen in de 21e eeuw. 

Waar zien we de doorwerking van zijn gedachtegoed terug?

Zijn vele publicaties en teksten zijn in gezinnen en kerken gelezen en op televisie gebruikt. Zijn theaterscripts voor paas- en kerstevents zijn in kerkgemeenschappen gebruikt. De manier waarop hij de Bijbel vertaalde in Woord voor Woord, Wat geloof jij eigenlijk? en Vrij als de vogels kreeg navolging. Op vergelijkbare wijze verschenen bijvoorbeeld spiegelverhalen in Kind op zondag van de Nederlandse Zendingsvereniging. Basisscholen, het protestants Godsdienstig Vormingsonderwijs (GVO) en Jong Protestant gebruiken de verhalen van Karel Eykman.

Zie ook het interview dat Petrus in februari 2021 met Karel Eykman en Salomé Hoeksema hield:

Tekst profiel: Ds. Ad van Nieuwpoort & Ds. Burret Olde

Dr. Martin Luther King, geboren als Michael King (1929-1968), was een Amerikaanse baptistendominee, politiek leider en een van de prominentste leden van de Afro-Amerikaanse burgerrechtenbeweging.

Wanneer hoorden we voor het eerst van hem?

Nadat hij gepromoveerd was in de theologie werd hij op 26-jarige leeftijd de leider tijdens de grote busstaking die meer dan een jaar aan zou houden. Het protest draaide om de juridische vraag of het op basis van de grondwet toegestaan was om onderscheid te maken op grond van huidskleur; het ging om de bordjes ‘verboden voor zwarten’. In de grondwet staat dat alle mensen gelijk zijn geschapen en dat alle mensen het recht hebben om hun geluk na te jagen. In de bussen was het zo geregeld dat voorin de witte mensen mochten zitten en achterin de zwarten. Maar als de ‘witte’ plaatsen vol waren dan werden zwarte mensen geacht hun plaatsen af te staan aan witte mensen. De staking betekende dat zwarte mensen meer dan een jaar niet meer met het openbaar vervoer gingen. Het juridische gevecht is na een jaar gewonnen. Wat meespeelde was dat de busmaatschappijen op het punt stonden om failliet te gaan. 

Waarmee is hij bekend geworden?

Dr. King was een buitengewoon begenadigd spreker. Door zijn toespraken groeide zijn populariteit snel. Maar juist daardoor groeide de haat tegen hem ook. Het een versterkte het ander. Bijna dagelijks stond hij in de landelijke kranten. Soms schreven ze positief over hem, soms vernietigend. Hij kreeg met grote regelmaat doodsbedreigingen en werd even vaak voor enkele dagen of weken in de gevangenis gezet onder de aanklacht van opruiing.

Hij werd leider van de protestmarsen, waarvan de mars naar Washington de meest bekende was. Biddend en zingend werd geweldloos gevraagd om de burgerrechten ook voor zwarte mensen te laten gelden. Bob Dylan zong er en King hield daar zijn I have a dream-toespraak (augustus 1963). Het werd een groot succes, en ’s avonds mocht hij samen met de leiding van de mars op audiëntie in het Witte Huis. Een jaar later, in december 1964, kreeg hij de Nobelprijs voor de vrede vanwege zijn geweldloze strijd voor burgerrechten voor iedereen, ongeacht huidskleur. In datzelfde jaar werden die burgerrechten in de grondwet vastgelegd. Maar het noorden van het land bleek toleranter dan het zuiden. Een jaar later ging het tijdens de mars op Selma in het zuiden van de Verenigde Staten compleet anders. Het leger werd op de mars afgestuurd, en velen werden zwaar mishandeld. De tv-opname van dat ingrijpen heeft een verandering in gang gezet waardoor steeds meer witte mensen gingen beseffen dat racisme een kwaad is dat moet worden uitgebannen. Ondanks die steun namen de bedreigingen sterk toe. King besefte dat het hem zijn leven zou kunnen kosten. Vier jaar later, op 4 april 1968, werd hij vermoord in Memphis. 

Wat kunnen gemeenten met zijn gedachtegoed?

In een prekenbundel Pijl naar beneden De Nederlandse vertaling van deze prekenbundel is als e-book te koop bij Uitgeverij KokBoekencentrum Strength to love snijdt hij thema’s aan die 60 jaar later nog steeds actueel zijn. Kijk je weg als mensen aan jouw deur kloppen om hulp en het je eigenlijk niet zo goed uitkomt? Laat je je licht schijnen of zet je het dan snel weg? (Lucas 12)Hij zag als geen ander dat ondanks de afschaffing van de slavernij rond 1860 veel zwarte mensen zich nog steeds gedroegen als minderwaardige mensen. Ze lieten zich leiden door angst. Ook zij hadden de lange weg van bevrijding nodig. Een weerkerend thema bij hem is dat alleen liefde in staat is om angst te verdrijven. (1 Joh. 4) Het is een lastige weg, maar wel de enige weg, want met haat en wraak kom je er niet.

Zien we de doorwerking van zijn gedachtegoed ergens terug?

Zolang zwarte kinderen in Nederland nog opgevoed worden met de opdracht om netter te zijn dan witte kinderen om buitensluiting te voorkomen, moeten we het in de kerk hebben over de betekenis van het evangelie zoals o.a door Martin Luther King verwoord is. Want we zijn één mensheid: We, as a people, will get to the promised land!

Ds. Arjen van der Spek houdt komend seizoen met een professionele band en zangers 6 diensten over de betekenis van Kings boodschap: themarchofmartin.nl.

In veel gemeenten kent men de jeugddienst of jeugdkerk. Dat is een viering met, door en voor jongeren. Jongeren leveren daarbij zo veel mogelijk zelf input en doen zo veel mogelijk zelf, een waardevolle manier om zich het geloof verder eigen te maken. Voor jongeren die door de week nauwelijks gelovige leeftijdgenoten tegenkomen is de jeugdkerk een mooie ontmoetingsplek.

Voor welke leeftijd?

De jeugdkerk is in principe geschikt voor jongeren tussen de 13 en 24 jaar. Met name voor tieners kan een jeugdkerk belangrijk zijn. Voor deze leeftijdsgroep is het enorm waardevol om samen met leeftijdgenoten God te ontmoeten, met vormen en thema’s die aansluiten bij hun belevingswereld. Uit het onderzoek naar Leren geloven blijkt dat veel jongeren het gevoel hebben dat het in de gewone kerkdienst niet om en over hen gaat. Juist in de jeugddienst hebben ze het gevoel dat ze God kunnen ontmoeten. Het is een plek waar hun geloof groeit.

Veilige oefenplek

De jeugdkerk is een goede manier om kennis over en ervaring met rituelen in de kerk te verdiepen. Denk aan het aansteken van de paaskaars en de betekenis daarvan, of het uitspreken van een gebed. Voor jongeren kan zo’n handeling ongemakkelijk voelen, zeker als ze daar zelf in participeren. De jeugdkerk is dan een veilige plek om daarmee te oefenen. Fouten maken mag, erom (glim)lachen ook. Stem in de voorbereiding goed af op de leeftijdsgroep, betrek de jongeren erbij en geef hen de ruimte om vragen te stellen en kritisch te zijn. Ga het gesprek aan en wees beschikbaar.

Hoofd, hart en handen

De jeugdkerk is de ideale plek om zowel hoofd, hart als handen mee te laten doen in het leren geloven. Een viering heeft verschillende aspecten. Probeer eens buiten de gebaande paden van samenzang en preek te denken. Lange tijd stil zitten en (geconcentreerd) luisteren is niet iets waar deze leeftijdsgroep goed in is. Neem in de opzet van de jeugdkerk daarom de jongeren mee: waar hebben zij behoefte aan? Nadenken over een onderwerp en in gesprek gaan kan een onderdeel zijn van de jeugdkerk, maar ook ruimte voor stilte, muziek, het aansteken van een kaars en het ervaren van samenzijn kunnen waardevol zijn. Zorg er ook voor dat jongeren in beweging kunnen komen, laat ze hun talenten inzetten. En geef een plek aan het diaconale aspect van geloven, bijvoorbeeld door samen een collectedoel of een project te kiezen waarmee jullie zelf praktisch iets kunnen betekenen in je wijk of dorp.

Weinig of veel jeugd?

Je kunt ervoor kiezen om een viering te houden met een kleine club jongeren. Hoe kleiner de groep, hoe persoonlijker de ontmoeting. Dat is een kans. Er is meer tijd en gelegenheid om over dingen door te praten. Niet alleen over het onderwerp of thema, maar ook over bijvoorbeeld bidden of stil zijn: hoe is het om te bidden, hoe is het om samen stil te zijn? Durven de jongeren iets te delen van wat hen bezighoudt? En hoe ervaren ze het dat daar vervolgens voor gebeden wordt? Je kunt er ook voor kiezen om de viering open te stellen voor andere gemeenteleden. Met verschillende generaties vieren kan erg waardevol zijn. Let er dan wel op dat je de viering met de jongeren organiseert en dat de dienst voor deze leeftijdsgroep relevant en aansprekend blijft.

In een viering met een grotere groep jongeren ligt de nadruk meer op de gemeenschap: samen God zoeken, samen geloven. In een samenleving waar de nadruk ligt op het individu is de gemeenschap een waardevol tegenwicht. Even opgaan in een groep leeftijdgenoten met wie ze het geloof delen kan jongeren enorm helpen om zelf hun geloof te beleven. Samen zingen en muziek maken die aansluit bij hun belevingswereld bevordert dit.

Verbinding met de gemeente

Hoe kun je de jeugdkerk en de gemeente met elkaar verbinden? Dit kan heel praktisch door andere gemeenteleden mee te nemen in wat jullie tijdens de jeugdkerk gaan doen. Als de jeugdkerk samenvalt met de kerkdienst is het mooi om via de beamer in de kerkzaal te laten weten dat elders de jongeren samenkomen, en te delen waar jullie het over gaan hebben. Zitten jullie in de buurt van de kerkzaal? Laat de jongeren collecteren en de opbrengst naar de kerkzaal brengen en sluit de dienst samen af.

Ga met elkaar in gesprek over de kerkdienst. Wat kunnen jullie van elkaar leren? Welke elementen in de jeugdkerk zouden ook binnen de ‘gewone’ kerkdienst een plek kunnen krijgen?

Niet alleen op zondag?

Bidden, rituelen, gesprekken over het leven en het geloof: dit kan ook thuis een plek krijgen. Ouders geven vaak aan dit wel te willen, maar het niet gemakkelijk te vinden om er handen en voeten aan te geven. Als gemeente kun je ouders hierin ondersteunen door bijvoorbeeld een aantal ontmoetingen te organiseren. Nodig eventueel een expert uit, er zijn veel aanbieders van cursussen geloofsopvoeding. Jeugdleiders kunnen de verbinding van ouders met jeugdkerk (en andere activiteiten) versterken door met ouders iets te delen van wat tijdens de jeugdkerk is besproken. Let erop dat je de privacy van je tieners respecteert.

Ideeën voor de jeugdkerk

• Voor een jeugddienst met als thema 'Gods plan met mijn leven'.
• Via Youth for Christ kun je een spreker uitnodigen voor een jeugddienst.

Lees meer in de online serie over jonge generaties in de kerk:

De Protestantse Kerk is verdeeld in elf regio’s, classes. Elke classis heeft een eigen ‘geestelijk leider’, de classispredikant. De belangrijkste taak van de classispredikant is het gestalte geven aan de episkopè: de dienst van de bemoediging en het telkens opnieuw herinneren aan het wezen van de kerk: het evangelie, de gemeenschap, het diaconaat en de roeping of zending van de kerk.

De concentratie op het ondersteunen van deze basics van de kerk werd in het visiedocument ‘Kerk 2025: Waar een Woord is, is een weg Pijl naar beneden Download het visiedocument 'Kerk 2025: Waar een Woord is, is een weg'’ (2016) aangemerkt als belangrijkste opdracht van de classis: ‘... leidinggeven aan het leven en werk van de kerk in deze regio. Daarbij kunnen tal van als bureaucratisch ervaren taken worden geschrapt.’ Een belangrijke reden om in 2018 flink te snijden in het aantal classes; van 74 naar elf!

Bezoeken van kerkenraden en voorgangers

De classispredikant bezoekt als geestelijk leider van de classis elke gemeente, elke predikant en elke kerkelijk werker (die in het ambt of in de bediening is gesteld) in de regel één keer per vier jaar. Ook pioniersplekken worden bezocht. Het delen van geloof en bronnen van inspiratie is van wezenlijk belang voor de ontmoeting. Doel is het gesprek voeren over het geestelijk leven van de gemeente en de wijze waarop zij gehoor geeft aan haar roeping en vervulling van haar ambt. 

Bemiddelen bij problemen

De classispredikant is doorgaans de persoon die als eerste in de arm genomen wordt bij problemen. Die kunnen van velerlei aard zijn. Ze kunnen te maken hebben met de bemensing van de kerkenraad, de financiën, conflicten, misbruik, en vragen om advies.

De classispredikant informeert het breed moderamen van de classicale vergadering over zijn of haar bevindingen en overlegt over stappen die naar aanleiding van signalen of vragen vanuit de kerkenraad genomen kunnen of moeten worden. Zoals - samen met de voorzitter van de classis - een kerkenraad bezoeken of adviseren een externe deskundige Pijl naar beneden Op zoek naar iemand die de gemeente kan helpen een nieuwe weg in te slaan of een oplossing te vinden? De dienstenorganisatie heeft goede contacten met de volgende externe deskundigen voor gemeenten. in de arm te nemen. 

Als de classispredikant de indruk heeft dat een gemeente baat heeft bij visitatie, dan kan de classispredikant ook het classicaal college voor de visitatieVerder lezenWat zijn de taken van een college voor de visitatie? verzoeken een gemeente te visiteren. In veel gevallen wordt een visitatie voorafgegaan door een bezoek van de classispredikant aan de gemeente, in de meeste gevallen samen met een ander lid van het moderamen van de classis of de voorzitter van het classicaal college voor de visitatie. Zodra er een officiële visitatie loopt, neemt de classispredikant afstand van het inhoudelijke proces.

In spoedeisende gevallen - bijvoorbeeld bij een crisissituatie - is de classispredikant bevoegd een voorlopig besluit te nemen. Wel moet hij of zij het voorlopig besluit direct voorleggen aan het breed moderamen van de classicale vergadering. Binnen twee maanden bekrachtigt het breed moderamen het voorlopige besluit van de classispredikant of neemt zelf een nieuw besluit.

Meedenken over toekomstgericht kerk-zijn

Ook bezoekt de classispredikant gemeenten als er vragen zijn over samenwerking met andere gemeenten, het nadenken over visie, afnemende bestuurskracht, beroepingswerk, enz. Hij of zij adviseert gemeenten een interim-predikant of externe deskundige in de arm te nemen om complexe processen in gemeenten te begeleiden. Gedurende dat proces houdt hij/zij contact met de begeleider van het proces en met de gemeente.

De classispredikant bezoekt ook voorgangers die ziek zijn of om andere redenen een beroep op hem doen. Daarnaast bezoekt de classispredikant op de werkgemeenschappen van predikanten en kerkelijk werkers in zijn of haar classis.

Vertegenwoordigen in de regio

De classispredikant heeft ook een onmisbare rol als het gaat om de taken en verantwoordelijkheden van de classicale vergaderingVerder lezenWat zijn de taken van de classicale vergadering?. Iedere classis heeft een classicale vergadering. Deze vergadering wordt gevormd door ten minste 20 en ten hoogste 30 ambtsdragers van tot de classis behorende gemeenten, samen met de classispredikant. 

Daarnaast vormt de classispredikant met de preses en de scriba van de classicale vergadering het moderamen van de classicale vergadering. Ook is hij of zij lid van het breed moderamen dat wordt gevormd door het moderamen en ten minste vier andere leden. 

De classispredikant vertegenwoordigt de classicale vergadering, al dan niet samen met andere leden van het breed moderamen, in contacten met andere kerkgenootschappen, maatschappelijke organisaties, overheden en media in het ressort (rechtsgebied) van de classis.

Context

De kerkorde is helder over de taak van een classispredikant. Tegelijkertijd is het in de praktijk zo dat iedere classispredikant zijn of haar eigen accenten legt op basis van regionale thema's.

Een classispredikant wordt voor 5 jaar benoemd en kan één keer herbenoemd worden. Het classispredikantschap is dus voor de duur van maximaal 10 jaar in dezelfde classis.

Verder lezen

• In ordinantie 4 artikel 16 van de kerkorde is een uitgebreidere beschrijving van de taken en verantwoordelijkheden van een classispredikant te vinden.
• Zie ook het artikel ‘De classispredikant: pastor pastorum?’ van Wilbert van Iperen en Henk de Roest in Kerk en theologie.
• Zie ook het interview met Klaas van der Kamp, “Ik geef gezicht aan de kerk op regionaal niveau.”

• sociale academie, daarna studie theologie in Kampen
• 12,5 jaar als predikant-geestelijk verzorger gewerkt in een psychiatrische instelling, daarna bijna 20 jaar in een instelling voor mensen met een verstandelijke beperking. 
• staat dogmatisch gezien in het middenveld maar heeft altijd oecumenisch gewerkt. “Ik voel me op mijn plek bij de pioniers én in de gevestigde kerk.”

Hoe ervaar je je roeping?

“Ik heb gaven en talenten gekregen die ik delen mag. Die talenten liggen op het gebied waar ik heb mogen werken: pastoraat aan mensen met een verstandelijke beperking. Ik wilde hen laten ervaren dat zij ook naar Gods beeltenis geschapen zijn en onmisbaar zijn in Gods kerk. Dat heb ik wel als roeping ervaren, zeker in moeilijke tijden waarin het soms een kwestie van gewoon volhouden was.”

Wat heb je nodig om met vrucht en vreugde te werken?

“Onder meer die ervaring van roeping: dat het niet afhangt van je bui, of van de goedkeuring en het applaus van anderen. Maar vooral: de ervaring om samen met mensen een verstandelijke beperking een geloofsgemeenschap te zijn. Als het lied ‘Lees je bijbel, bid elke dag’ voor deze mensen mooi is, dan zing ik het duizend keer, al is het niet direct mijn lievelingslied.”

Hoe zorg je ervoor dat je niet opbrandt?

“Ik ben al heel jong overspannen geweest, en daar heb ik enorm van geleerd. Je kunt en hoeft niet alles, ik kan goed grenzen trekken. Bescheiden zijn over je eigen rol helpt ook, evenals niet alles perfect willen doen. Ik doe wat ik kan, God doet de rest. Het hangt niet van mij af.”

Welk onderdeel van je werk doe je het liefst?

“Vieren! Er wordt oneindig veel gevierd in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Dat betekent onder meer met muziek bezig zijn, met gebeden, met gebaren, met kaarsen aansteken, met echt contact maken met de mensen.”

Welke scholing heb je voor het laatst gevolgd?

“De leergang Geestelijke Verzorging Buitengewoon, een opleiding van Reliëf, een christelijke vereniging van zorgaanbieders. Het leidt geestelijk verzorgers op om te werken in de thuissituatie. Ik heb er veel aan gehad. Nu ik met pensioen ben, heb ik tijd om plaatselijke gemeenten bij te staan als het gaat om mensen met een verstandelijke beperking. Ik heb samen met een collega de website ‘Onbeperkt geloven’ gebouwd en ben op sociale media actief. Ik wil op dit gebied graag iets betekenen, er is zo veel mogelijk.” 

Met wie zou je graag een keer aan tafel zitten?

“Met de beleidsmakers van de Protestantse Kerk. Ik zou hen ervan willen doordringen dat er in Nederland meer dan 2 miljoen mensen met een handicap zijn, en dat ik dat niet terugzie in de kerk. Qua verstand zijn deze mensen misschien anders, maar qua diepgang zijn ze net zoveel broeder en zuster. Er zijn maar kleine aanpassingen nodig om een inclusieve kerk te zijn.”

Welk boek, welke serie, film of podcast raad je collega’s aan? 

“Het boek ‘Liturgie van het alledaagse’ van Tish Warren, over haar zoektocht als Anglicaans priester hoe we het heilige omarmen in het gewone, en het gewone in het heilige. Een prachtig, doorleefd boek. En de podcast ‘Levend verlies’, over terugkerende gevoelens van rouw en verdriet bij ouders van een kind met een beperking en hun naasten. In de podcastserie vertellen deskundigen en ervaringsdeskundigen daarover. Heel waardevol!”

Is er een bijbeltekst die met je meegaat?

“Ik vind Efeziërs 3:16-19 heel erg mooi, waar geschreven wordt over de lengte, breedte, hoogte en diepte van Christus. Gods liefde is zo veelomvattend, dat gaat alle cognitieve kennis te boven. Mensen met een verstandelijke beperking leren mij minstens zoveel over Christus’ liefde als mensen zonder die beperking.”

Wat hoop je voor de toekomst van de kerk?

“Heel veel. Dat ze bescheiden en nuchter blijft, een rol blijft spelen in heling, verzoening en ondersteuning van mensen. Dat ze Gods grote droom overeind blijft houden dat vrede, recht en liefde heersen op aarde. En dat ze blijvende openheid ontwikkelt voor wat deze tijd van ons vraagt.”

Kom in contact met Roelie Reiling via onbeperktgeloven.nl.

Lees meer in de serie over het ambt: